„METODYKA OPRACOWANIA PLANÓW ZARZĄDZANIA RYZYKIEM POWODZIOWYM DLA OBSZARÓW DORZECZY I REGIONÓW WODNYCH”
NA PODSTAWIE OPRACOWANIA O TYTULE JAK WYŻEJ
WYKONANEGO PRZEZ IMGW O/KRAKÓW
Sfinansowano ze środków Narodowego Funduszu
Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
na zamówienie Prezesa Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej
Warszawa, lipiec 2013
WYKONANEGO PRZEZ IMGW O/KRAKÓW
Sfinansowano ze środków Narodowego Funduszu
Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
na zamówienie Prezesa Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej
Warszawa, lipiec 2013
15 UWZGLĘDNIENIE ZMIAN KLIMATU
Z przeprowadzonych analiz i prognoz w ramach polskich i europejskich projektów poświęconych tej tematyce [Projekt Klimat, 2011]; [PESETA Project, 2009] wynika, że zmiany klimatu na obszarze Polski będą umiarkowane, zarówno w perspektywie krótkoterminowej, jak i długoterminowej. Zmiany te dotyczyć będą wszystkich elementów istotnych z punktu widzenia ryzyka powodziowego tj. zarówno wielkości opadów i przepływów maksymalnych, jak i częstotliwości występowania zjawisk ekstremalnych. Prognozuje się również wzrost średnich i maksymalnych poziomów morza.W zakresie zmian opadów prognozowany jest umiarkowany wzrost sum opadów [Projekt Klimat, 2011]. W perspektywie krótkoterminowej (2011–2030 r.), szczególnie w sezonie wiosennym na obszarze Polski południowej, prognozowany jest wzrost sum opadów o ok. 10%, a w perspektywie 2081–2100 r. do ok. 15%. Nastąpi również wzrost liczby dni z opadem, jak również częstotliwości opadów powyżej 20 mm średnio o ok. 5–10 % w perspektywie do 2030 r. Zmiany te wystąpią w szczególności na obszarach województw Polski południowej (woj. małopolskie, podkarpackie, dolnośląskie, opolskie).
W zakresie zmian przepływów maksymalnych w rzekach brak jest obecnie krajowych oszacowań mogących być podstawą do uwzględnienia, w kategoriach ilościowych, zmian klimatu na mapach zagrożenia i mapach ryzyka powodziowego oraz w planach zarządzania ryzykiem powodziowym.
We Wstępnej Ocenie Ryzyka Powodziowego prognozy zmian klimatu zostały uwzględnione ilościowo jedynie dla powodzi od strony morza. Nie uwzględniono wpływu zmian klimatu na występowanie powodzi rzecznych, z uwagi na brak dostatecznych danych na ten temat. Podobnie będzie z mapami zagrożenia i ryzyka powodziowego i w konsekwencji, z planami zarządzania ryzykiem powodziowym dla I okresu planistycznego, gdzie ilościowe oszacowanie i uwzględnienie zmian klimatu możliwe będzie tylko dla ryzyka od strony morza.
W analizach europejskich (projekt PESETA) dla okresu 2071–2100 r. prognozuje się wzrost o ponad 10% przepływów maksymalnych o prawdopodobieństwie przewyższenia 1% na górnej i środkowej Wiśle oraz jej dopływach (z wyjątkiem środkowego i dolnego biegu Sanu), na odcinku do ujścia Narwi oraz na dolnym odcinku Bugu, na Odrze w całym jej biegu, na dopływach Odry do ujścia Warty oraz na Prośnie i górnej Noteci.
W związku z powyższym, wykonawca planów zarządzania ryzykiem powodziowym, powinien oprzeć się na danych z projektu PESETA i uwzględnić prognozowane zmiany klimatu w momencie proponowania listy działań. Wykonawca winien otrzymać pełne wyniki projektu KLIMAT, zrealizowanego przez IMGW, aby mógł wspólnie z grupami planistycznymi wypracować najlepszy wariant doboru działań uwzględniających zmiany klimatu.
Możliwe zmiany poziomu morza wynikające ze zmian klimatu obliczono w ramach projektu Klimat i zostały one uwzględnione w metodyce opracowywania map zagrożenia i ryzyka powodziowego dla wybrzeża oraz ujściowych odcinków rzek. Prognozę zmian średniego i maksymalnego poziomu morza w Polsce, obliczono dla dwóch horyzontów czasowych 2011–2030 r. oraz 2081–2100 r., z uwzględnieniem prognoz IPCC w tym zakresie. Według najbardziej pesymistycznego scenariusza, w horyzoncie czasowym do 2030 r. nastąpi wzrost średniego i maksymalnego poziomu morza o 5–6 cm na polskim wybrzeżu, a w perspektywie 2081–2100 prognozuje się średni wzrost poziomu morza o 28 cm i maksymalny wzrost poziomu morza o 34–39 cm.
***
